اگر شما به خوبی انواع داکت اسپلیت موجود در بازار را شناخته باشید، متوجه اهمیت بحث ظرفیت داکت اسپلیت خواهید شد؛ آنگاه بر اساس این واقعیت که نحوه محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت چگونه است، به شناخت واحد اندازه گیری و روش های محاسبه عدد ظرفیت داکت اسپلیت ترغیب می شوید.
اگر در مورد اینکه داکت اسپلیت چیست مطالعه کرده باشید، خواهید دانست که از مهمترین نکاتی که هنگام تهیه و خرید داکت اسپلیت باید مد نظر قرار داد، بررسی و محاسبه ظرفیت مناسب برای این سیستم گرمایش سرمایش می باشد، چراکه رعایت این مطلب باعث کاهش هزینه های اضافی، افزایش کارایی و طول عمر دستگاه، صرفه جویی در مصرف انرژی و … خواهد شد. به عبارت دیگر اگر ظرفیت دستگاه کمتر یا بیشتر از میزان ظرفیت مورد نیاز باشد، باعث افزایش مصرف انرژی، تحت فشار قرار گرفتن دستگاه و در نهایت عدم تولید سرمایش یا گرمایش لازم برای محیط می شود.
بر فرض اگر ظرفیت داکت اسپلیت ها بیشتر از محیط باشد، دستگاه به ناچار باید برای تنظیم دما مدام روشن و خاموش شود که این امر سبب افزایش مصرف برق می شود و اگر این ظرفیت کمتر از محیط باشد، دستگاه قدرت لازم برای گرمایش یا سرمایش را نخواهد داشت. بنابراین، به منظور افزایش طول عمر دستگاه و کاهش مصرف انرژی، باید ظرفیت دستگاه به درستی توسط افراد کاردان در این زمینه انتخاب شود. در این مقاله قصد داریم به طور خاص روی ظرفیت داکت اسپلیت بحث کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
ظرفیت داکت اسپلیت
ظرفیت داکت اسپلیت (duct split capacity)، مهمترین شاخصه ای است که برای انتخاب یک سیستم سرمایشی گرمایشی در نظر گرفته می شود. در تعیین ظرفیت داکت اسپلیت عوامل مختلفی اعم از تعیین شرایط اقلیمی، محاسبه موقعیت ساختمان، ساختار در و دیوار و پنجره ها، مسیر باد، زاویه تابش نور خورشید، وسایل برقی و حرارتی ساختمان نقش موثر ایفا می کنند و با واحد BTU آن را عدد گذاری می نمایند.
واحد اندازه گیری ظرفیت داکت اسپلیت
قبل از ورود به این بحث ابتدا لازم است یکسری اصطلاحات را برای شما بیان کنیم تا شناخت کافی در مورد آنها پیدا کنید.
فضای مفید: فضاهای مفید یک منزل مسکونی مثل اتاق ها، پذیرایی و آشپزخانه.
فضای غیرمفید: فضاهای غیرمفید یک منزل مسکونی مثل حمام، سرویس و تراس.
تن تبرید: گاهی از تن تبرید برای بیان ظرفیت داکت اسپلیت استفاده می شود که هر ۱۲۰۰ BTU/hr، برابر با یک تن تبرید است.
BTU/hr : برای بیان ظرفیت داکت اسپلیت از BTU/hr استفاده می شود که همان ظرفیت برودتی در یک ساعت می باشد.
بی تی یو : میزان انرژی صرف شده برای گرم شدن یک پوند آب که منجر به افزایش یک درجه فارنهایت دمای آن می شود.
اگر ظرفیت داکت اسپلیت به درستی محاسبه و تعیین شود باعث می گردد تا اطلاعات دقیق و درستی در مورد این دستگاه سرمایش گرمایش در اختیار مردم قرار گیرد؛ آنگاه خرید داکت اسپلیت توسط مردم به صورت هدفمندتری دنبال می شود.
روش محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت
با توجه به مطالبی که تا به حال در مورد ظرفیت داکت اسپلیت بیان شد، به روش های مختلفی توسط متخصصین این امر محاسبه می شود که رایج ترین آنها روش دقیق، روش سرانگشتی بر اساس فضای مفید و روش سرانگشتی بر اساس فضای غیرمفید می باشد.
-
روش دقیق
این روش نیازمند اطلاعات دقیق مهندسی از جمله بنای ساختمان، متراژ دقیق آن، اتلاف انرژی در و دیوار و پنجره ها، زاویه نور آفتاب، شکل قرارگیری سیستم روشناسی و … می باشد که به وسیله نرم افزارهای مربوط به این حوزه مثل کریر هپ توسط مهندسان متخصص انجام می شود. این روش مورد استفاده در پروژه های با مساحت بالا مثل پروژه های مسکونی، اداری و تجاری می باشد که یک روش متداول در انواع سیستم های تهویه مطبوع به حساب می آید اما استفاده ی آن در مورد داکت اسپلیت خیلی رایج نیست.
- روش سرانگشتی بر مبنای متراژ مفید
این روش، خود به بخش های مختلفی تقسیم می شود که در به صورت جداگانه برای شما بیان شده است.
-
- اندازه گیری فضای مفید
در ابتدا محاسبه فضای مفید در دستور کار قرار می گیرد و مراد از فضای مفید، محیط ساختمانی است که نیاز به گرمایش یا سرمایش دارد. برای محاسبه فضای مفید می‌توان از نرم افزارهایی مثل اتوکد و کریر هپ استفاده کرد و در صورت عدم آگاهی لازم از آنها می توان به صورت دستی فضای مفید را محاسبه کرد.
-
- تعیین نوع کاربری فضا
نوع کاربری پروژه می‌تواند مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستانی یا … باشد. بنابراین اگر نوع ساختمان اداری باشد، باید تعداد وسایل گرما‌زا و کارمندان آن ساختمان در نظر گرفته شود و از فرمول موبوط به آن (که در ادامه ارائه خواهد شد) استفاده کرد تا میزان ظرفیت محیط مشخص شود.
-
- تعیین ضریب شهر
ضریب شهر، یک عددی است که توسط روش‌های دقیق متناسب با همان شهر بررسی می شود تا در محاسبه ظرفیت پروژه استفاده شود. بنابراین هر شهری در هر فصل، آب و هوای خاص خود (مثل ارتفاع از سطح دریا، گرم و خشک بودن) را دارد که در تعیین ضریب شهر کاربرد دارد.
-
-
- ضریب مازندران، گیلان، گلستان = ۳۸۰ بی تی یو
- ضریب تهران، اصفهان، مشهد، شیراز = ۴۰۰ بی تی یو
- ضریب کیش، بوشهر، بندرعباس = ۵۵۰ بی تی یو
- ضریب اهواز، یزد = ۶۰۰ بی تی یو
-
ضریب شهر (City coefficient) در محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت نقشی کلیدی و مهم ایفا می کند؛ یعنی اگر شما در جنوب ایران و در کنار خلیج نیلگون همیشه فارس زندگی کنید یا اینکه در نواحی کوهستانی و جنگلی غرب کشور ساکن باشید، ظرفیت داکت اسپلیت متفاوتی را تجربه خواهید نمود که در نوع خود بسیار جالب و هیجان انگیز می باشد.
-
- فرمول واحدهای مسکونی
بار سرمایشی و گرمایشی برحسب Btu/hr برای واحدهای مسکونی از حاصلضرب رابطه (مساحت مفید محیط × ضریب شهر) بدست می‌آید. به عنوان مثال اگر یک واحد مسکونی در تهران ۱۰۰ متر مربع فضای مفید داشته باشد، بار سرمایشی و گرمایشی آن برابر با ۴۰۰۰۰ Btu/hr است. ۴۰۰۰۰ = ۴۰۰ × ۱۰۰
-
- فرمول واحدهای اداری
بار سرمایشی و گرمایشی برحسب Btu/hr برای واحدهای اداری از حاصل جمع رابطه («مساحت مفید محیط × ضریب شهر» + «تعداد رایانه × ۶۰۰» + «تعداد کارکنان × ۴۰۰») بدست می‌آید.
به عنوان مثال بار سرمایشی و گرمایشی یک واحد اداری در تهران به متراژ مفید ۲۵۰ متر مربع که دارای ۸ تا کامپیوتر و ۱۰ تا کارمند می باشد برابر با ۱۰۸۸۰۰ Btu/hr می باشد. ۱۰۸۸۰۰= (۴۰۰ × ۱۰)+(۶۰۰ × ۸)+(۴۰۰ × ۲۵۰)
-
- فرمول واحدهای تجاری
بار سرمایشی و گرمایشی برحسب Btu/hr برای واحدهای تجاری از حاصلضرب رابطه (مساحت مفید محیط × ضریب شهر× ۲) بدست می‌آید.
به عنوان مثال بار سرمایشی و گرمایشی یک واحد تجاری با متراژ ۵۰ مترمربع در اهواز برابر با ۶۰۰۰۰ Btu/hr می‌باشد. ۶۰۰۰۰ = ۲ × ۶۰۰ × ۵۰
- روش سرانگشتی بر مبنای متراژ غیرمفید
در این روش ظرفیت و بار سرمایشی و گرمایشی دستگاه بر مبنای متراژ غیرمفید واحدهای مسکونی لحاظ می شود، بر این اساس محاسبه ظرفیت دستگاه بر حسب محیط برای استان های شیراز، مشهد، اصفهان، مازندران و تهران به شرح زیر می باشد:
-
- مساحت ۰ تا ۶۰ متر مربع ۲۴۰۰۰ بی تی یو
- مساحت ۶۰ تا ۹۰ متر مربع ۳۰۰۰۰ بی تی یو
- مساحت ۹۰ تا ۱۲۰ متر مربع ۳۶۰۰۰ بی تی یو
- مساحت ۱۲۰ تا ۱۵۰ متر مربع ۳۰۰۰۰ + ۲۴۰۰۰ بی تی یو
- مساحت ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر مربع ۳۰۰۰۰ × ۲ بی تی یو
انواع ظرفیت های داکت اسپلیت موجود در بازار
داکت اسپلیت ها در انواع و برندهای مختلفی در بازار موجود می باشند که دارای ظرفیت های زیر هستند:
- ظرفیت ۲ تن تبرید (۲۴۰۰۰ بی تی یو) ۴۰-۵۰ مترمربع
- ظرفیت ۵/۲ تن تبرید (۳۰۰۰۰ بی تی یو) ۶۰-۸۰ مترمربع
- ظرفیت ۳ تن تبرید (۳۶۰۰۰ بی تی یو) ۱۰۰-۱۲۰ مترمربع
- ظرفیت ۵/۳ تن تبرید (۴۲۰۰۰ بی تی یو) ۱۳۰-۱۴۰ مترمربع
- ظرفیت ۴ تن تبرید (۴۸۰۰۰ بی تی یو) ۱۵۰ـ۱۶۰ مترمربع
- ظرفیت ۵ تن تبرید (۶۰۰۰۰ بی تی یو) ۱۷۰-۱۸۰ مترمربع
قطعا برای شما هم این سوال پیش آمده که تولیدکننده فلان داکت اسپلیت بر چه اساسی بر روی برچسب آن ظرفیت داکت اسپلیت را تعیین و محاسبه نموده است؛ همین که این مطلب را تا به اینجا مطالعه نمودید ما را مطمئن می سازد که به درستی پاسخ خود را دریافت کرده اید از این پس با دیدن برچسب ظرفیت داکت اسپلیت ها دچار سردرگمی نمی شوید.
نکاتی در مورد تعیین ظرفیت داکت اسپلیت
اولین نکته ای که باید در زمینه محاسبه ظرفیت داکت اسپلیت مورد توجه قرار گیرد، منطقه و نوعِ شرایط آب و هوایی است؛ به این صورت که مناطقی که دارای آب و هوای معتدل یا شرجی هستند (مثل مناطق نزدیک به دریا)، داکت اسپلیت می تواند بهترین گزینه برای تأمین سرمایش و گرمایش مورد نیاز آنها باشد؛ برخلاف مناطق گرم و خشک.
- نکته دوم بررسی ابعاد و متراژ پروژه و همچنین تشخیص میزان بار سرمایش یا گرمایش برای محیط مورد نظر می باشد.
- نکته بعدی بررسی اطراف پروژه می باشد که اگر در کنار آن ساختمان های دیگری به عنوان همسایه وجود ندارند و یا اگر سقف واحدها بلندتر از حد معمول می باشد (خصوصاً طبقه اول و آخر ساختمان)، باید از داکت اسپلیتِ قدرتمندتری استفاده کرد.
- نکته دیگر بررسی موضوع تک فاز یا سه فاز بودن برق مورد نیاز دستگاه و همچنین آمپر برق مصرفی آن می باشد که باید متناسب با توان و مشخصات کنتور برق پروژه مورد نظر باشد.
- نکته بعد توجه به عایق بندی در، دیوار و پنجره ها می باشد که مانع از هدر رفتِ دما و انرژی و در نتیجه باعث استفاده از داکت اسپلیتِ با ظرفیت کم یا متوسط می شود.
نکات دیگری نیز وجود دارد که رعایت تمام این موارد می تواند عملکرد دستگاه را بهتر و کاهش مصرف انرژی را به دنبال داشته باشد. بر این اساس مطالبی که در این مقاله بیان شد می توان به این نتیجه رسید که تمام نکاتی که در مورد تعیین ظرفیت داکت اسپلیت بیان شد، می بایست به طور کامل نسبت به انتخاب و تهیه تمامی سیستم های تهویه هوای مطبوع (چه آبی و چه گازی) نیز رعایت شود تا شاهد افزایش راندمان کار، افزایش طول عمر دستگاه، کاهش هزینه های اضافی و کاهش مصرف برق و انرژی باشیم.
در غیر این صورت علاوه برکاهش بازدهی دستگاه، شاهد هزینه های گزافی بابت قبض برق، تعمیر و احیاناً تعویض دستگاه خواهیم بود. از دیگر اقدامات مهم که می تواند ظرفیت تمام دستگاه های تهویه مطبوع را بالا ببرد، سرویس منظم و دوره ای آنها می باشد که برای آشنایی بیشتر در این زمینه، پیشنهاد می کنیم به مقاله «نحوه سرویس داکت اسپلیت چگونه است» مراجعه فرمایید.
کلام آخر
در این مقاله پارادایس سعی نمود تا ظرفیت داکت اسپلیت را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور به تشریح واحد اندازه گیری و نحوه محاسبه و تعیین ظرفیت داکت اسپلیت پرداختیم و در نهایت انواع ظرفیت های داکت اسپلیت موجود در بازار را معرفی نمودیم.
بدون دیدگاه